Een laaggradige wattes?
Op het moment dat er sprake is van gevaar, raakt het immuunsysteem actief. Je kunt je immuunsysteem vergelijken met de beveiliging op een vliegveld. Op het moment dat er een terrorist (ziekteverwekker) het vliegveld (lichaam) binnendringt, schakelt de beveiliging (immuunsysteem) over naar de noodtoestand (heftige immuunreactie zoals koorts) om de terrorist (ziekteverwekker) te lokaliseren en vervolgens uit te schakelen (elimineren). Op het moment dat de terrorist is uitgeschakeld, schakelt het beveiligingsniveau van het vliegveld weer over naar de normale toestand (immuunsysteem in rusttoestand).
Als er echter continu terroristen het vliegveld blijven binnendringen, blijft het vliegveld op een hoog alertheidsniveau staan. Dit kan bijvoorbeeld komen door een slechte security (lekke lichaam barrières, zoals huid en mond- en darmslijmvlies), waardoor er gemakkelijk terroristen (ziekteverwekkers) het vliegveld binnendringen.
Ook kan het zijn dat er te weinig beveiligers zijn (te weinig omega-3 vetzuren, zoals EPA en DHA), waardoor het vliegveld niet kan overschakelen naar een hoog alertheidsniveau (heftige immuunreactie). Een hoog alertheidsniveau kan er immers voor zorgen dat er te veel beveiligers worden uitgeschakeld door de terroristen (orgaanfalen in je lichaam doordat het immuunsysteem te veel energie opeist, met uiteindelijk de dood tot gevolg). Daarom kiest het vliegveld ervoor om niet over te schakelen naar een hoog alertheidsniveau (heftige immuunreactie), maar voor een middelmatig alertheidsniveau (milde immuunreactie). Zo beperkt het vliegveld zoveel mogelijk de schade die de terroristen kunnen aanrichten (langdurige lichte activatie immuunsysteem).
En dit is dan ook precies wat er bij een laaggradige ontsteking aan de hand is. De security is zo lek als een mandje (lichaamsbarriės zijn lek; huid en mond- en darmslijmvlies) en er zijn te weinig beveiligers (ontstekingsoplossende stoffen zoals omega-3 vetzuren; EPA en DHA) om alle indringers uit te schakelen.1-4
Hiervan merk je in het begin niets, maar op langere termijn leidt het tot allerlei signalen (klachten) en vormt het de voedingsbodem voor 95% van alle Westerse welvaartsziekten.
All disease begins in the gut
Koorts? Goed teken
Dit is de reden waarom koorts een gezond teken is van je immuunsysteem. Er is immers voldoende energie beschikbaar om een heftige ontstekingsreactie te ontwikkelen, door bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur te verhogen om sneller de ziekteverwekkers te lokaliseren en te elimineren. Mocht je nooit koorts hebben dan kan dat een teken zijn van een laaggradige ontsteking. Je lichaam laat dan niet toe om een heftige ontstekingsreactie te ontwikkelen, omdat daar simpelweg te weinig energie voor beschikbaar is.
In rusttoestand verbruikt het immuunsysteem zo’n 23% van je ruststofwisseling. Maar zodra het immuunsysteem geactiveerd wordt, kan het energieverbruik met wel 9 tot 30% oplopen. Dit betekent dat een actief immuunsysteem wel tot zo’n 53% van de totale ruststofwisseling opeist.
Een strategie van een actief immuunsysteem om meer energie te kunnen krijgen is om verschillende ‘dure’ organen insulineresistent te maken. Hierdoor worden de organen ongevoelig voor insuline. Insuline is betrokken bij de opname van suikers in de cel. Op deze manier blijft er meer energie over voor het immuunsysteem.
Op de korte termijn een levensreddende reactie, maar op de lange termijn worden de organen verwaarloosd en krijgen de organen te kampen met een energietekort. Dit kan leiden tot het letterlijk krimpen van je organen. Daarnaast krijgen je hersenen minder energie waardoor je minder goed kunt concentreren, slapen, dingen kunt onthouden, je je vermoeid en depressief voelt. Ook kan het leiden tot sociale isolatie (ziektegedrag; vanuit evolutionair perspectief leidt ziektegedrag ervoor dat je voorkomt dat je de rest van je stam aansteekt, waardoor je je terugtrekt uit de groep en het bed in kruipt om te kunnen herstellen). Daarnaast kan er minder energie naar je spieren toe waardoor je minder zin hebt om te bewegen, spierkrampen kunt krijgen en je spieren zullen minder snel groeien. Ook leidt het tot een verminderde eetlust door een energietekort in de darmen. En een energietekort bij de vrouwelijke voortplantingsorganen kan leiden tot een verminderd libido en uiteindelijk onvruchtbaarheid.
Op de lange termijn vormt een laaggradige ontsteking met bijbehorende insulineresistentie de voedingsbodem voor 95% van alle Westerse welvaartsziekten. Wees daarom blij met bovenstaande signalen, zodat je vandaag de koers kunt verbeteren met de elementen die in dit boek naar voren komen. Een laaggradige ontsteking kan op de lange termijn leiden tot allergieën, chronische pijn, depressie, fibromyalgie, hart- en vaatziekten, ontstekingsziekten van de darm, auto-immuunziekten en verschillende vormen van kanker.5-6
Oorzaak
Verschillende factoren (stressoren) kunnen leiden tot een continu middelmatig alertheidsniveau op het vliegveld (laaggradige ontsteking); een zwakke security (lekke lichaamsbarriès) en te weinig beveiligers (ontstekingsoplossende stoffen, zoals omega 3; EPA en DHA).
Denk daarbij aan inname van de verkeerde voeding, te veel stilzitten, te veel beweging, tekort aan slaap, (mee)roken, luchtvervuiling, psychische stress, overgewicht tot een laag sociaaleconomische status.7
Deze stressoren zorgen voor een continue activatie van de stress-as, waardoor de darmbarrière langdurig verhoogd doorlaatbaar (lek) is. Dit is een logische reactie van ons lijf, om zo snel mogelijk de stressor (beer of tijger) uit te schakelen. Vervolgens helpt de lekke darm om zo snel mogelijk energie vrij te maken. En komt er glucose, natrium en water vrij in de bloedbaan om snel te kunnen beslissen om te vechten of te vluchten om de stressor uit te kunnen schakelen. Helaas komen daardoor ook ongewenste stoffen (gifstoffen en bacteriële resten) in de bloedbaan terecht. Het immuunsysteem wil deze lichaamsvreemde stoffen vervolgens elimineren. Hierdoor ontstaat ontsteking in de bloedbaan, ook wel endotoxemie genoemd. Met als gevolg dat het immuunsysteem continu op een laag pitje actief blijft, oftewel een laaggradige ontsteking.
En toen ging het mis
Vooral sinds de industriële revolutie zijn de verschillende stressoren in ons leven terecht gekomen. Onze moderne manier van leven maakt ons dus letterlijk ziek.
Sinds de industriële revolutie zijn we meer gaan roken, is er meer luchtvervuiling, consumeren we hormoon ontregelende chemische stoffen, eten we vlees met veel verzadigd vet, bewegen en slapen we te weinig, hebben we last van chronische psychologische stress, krijgen we meer energie binnen dan dat we verbruiken en krijgen we te veel omega-6 binnen en te weinig omega-3 binnen via de voeding, eten we fastfood, hebben we te kampen met obesitas of bewegen we juist te veel.
Oplossing
Om een laaggradige ontsteking op te lossen is het daarom belangrijk om weer te gaan leven zoals onze voorouders dat deden. Beweeg voor je maaltijd. Kies voor natuurlijk eten. Vermijd graanproducten, peulvruchten, nachtschades en zuivel. Ga wat vaker de natuur in. Eet minder vaak. Zit minder. Ontspan. Los langdurige stress op (stap uit die toxische relatie, vriendschap, baan, etc.)
Literatuur
- Ruiz-Núñez, B., Pruimboom, L., Dijck-Brouwer, D. J., & Muskiet, F. A. (2013). Lifestyle and nutritional imbalances associated with Western diseases: causes and consequences of chronic systemic low-grade inflammation in an evolutionary context. The Journal of nutritional biochemistry, 24(7), 1183-1201.
- A.J. Muskiet (2011). De evolutionaire achtergrond, oorzaak en consequenties van chronische systemische lage graad ontsteking; betekenis voor de klinische chemie. Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 2011, vol. 36, no. 4.
- Ridker, P. M., Danielson, E., Fonseca, F. A., Genest, J., Gotto Jr, A. M., Kastelein, J. J., … & Nordestgaard, B. G. (2008). Rosuvastatin to prevent vascular events in men and women with elevated C-reactive protein. New England Journal of Medicine, 359(21), 2195.
- Fasano, A., & Catassi, C. (2012). Celiac disease. New England Journal of Medicine, 367(25), 2419-2426.
- Serafini, G., Pompili, M., Seretti, M. E., Stefani, H., Palermo, M., Coryell, W., & Girardi, P. (2013). The role of inflammatory cytokines in suicidal behavior: a systematic review. European Neuropsychopharmacology, 23(12), 1672-1686.
- Coussens, L. M., Zitvogel, L., & Palucka, A. K. (2013). Neutralizing tumor-promoting chronic inflammation: a magic bullet?. Science, 339(6117), 286-291.
- Ruiz-Núñez B, Pruimboom L, Dijck-Brouwer DA, Muskiet FA. Lifestyle and nutritional imbalances associated with Western diseases: causes and consequences of chronic systemic low-grade inflammation in an evolutionary context. J Nutr Biochem. 2013;24(7):1183-1201. doi:10.1016/j.jnutbio.2013.02.009÷
