Een kijkje in het leven van onze verre voorouders

Op deze pagina lees je meer over hoe een gemiddelde dag er in het leven van een van de laatst overgebleven natuurvolkeren uitzag. De natuurvolkeren leven nog steeds op vergelijkbare wijze als onze verre voorouders. De bevindingen zijn gebaseerd op een onderzoek van Frank Marlowe.

De Hadzabe

Hadzabe’s leven in stammen van gemiddeld 30 personen, wisselend van twee tot meer dan honderd personen. Ze leven in kampen in de buurt van water, struiken en bomen. Ze worden ook central place provisioners genoemd, wat wil zeggen dat de mannen en vrouwen gedurende de dag op pad gaan en kinderen en ouderen in het kamp achterblijven. In een jaar verplaatsen de Hadza ongeveer zeven keer hun kamp. Het gebied waarin ze rondtrekken is ongeveer honderd vierkante kilometer groot.

Activiteiten

De activiteiten voor vrouwen bestaan vooral uit het opgraven van knollen en wortels. Het opgraven van een knol kost 10 tot 20 minuten inspanning. In totaal zijn de vrouwen zo’n twee tot drie uur per dag aan het graven en brengen ze de meeste calorieën het kamp in.

Einde van de dag

Rond vijf uur ’s middags verzamelen de kids en ouderen sprokkelhout, om vervolgens vuur te maken en eten te bereiden wanneer het begint te schemeren. De Hadza’s gaan rond negen uur naar bed, tenzij het een feestavond is en ze gaan dansen. Op deze dagen gaan ze later naar bed, maar niet later dan middernacht. Hun bed bestaat uit een dierenhuid die op de grond ligt.

Samenstelling van de stam

Ruim de helft van de Hadzabe vrouwen boven de 55 jaar is alleenstaand doordat hun man is overleden of hun heeft verlaten. Ze voelen zich niet overbodig, maar worden juist gewaardeerd door de groep als harde werkers. Ook brengen ze de meeste calorieën het kamp binnen. Zij leven meestal in het kamp bij hun dochter(s) en helpen bij de zorg van hun kleinkinderen. Maar er zijn ook stellen die op 80-jarige leeftijd nog steeds samen en gelukkig zijn.

In het kamp is er altijd iemand aanwezig. Zelfs wanneer de meeste volwassenen aan het jagen en verzamelen zijn is er nog de helft van de mensen aanwezig in het kamp. Gemiddeld besteden de Hadza’s meer tijd in het kamp dan dat ze opzoek zijn naar voedsel.

Borstvoeding

Als een kind geboren wordt, houden moeders hun kind gemiddeld drie jaar aan de borst. De gemiddelde periode tussen het krijgen van kinderen is iets meer dan drie jaar en vrouwen krijgen tussen de twee en twaalf kinderen in hun leven.

Geen bezittingen en geen leiders

De Hadza’s hebben geen bezittingen en er zijn geen leiders. Als een jager terugkomt met een prooi dan zal hij dat met de groep delen zonder daarvoor te worden beloond.

Vast ritme

De Hadza’s hebben een vast ritme en staan iedere dag rond zonsopgang op. Mannen zijn rond de vier tot zes uur buiten het kamp voedsel aan het verzamelen en lopen gemiddeld acht kilometer per dag, met uitschieters van soms 30 kilometer. Vrouwen zijn rond de drie tot vijf uur buiten het kamp voedsel aan het verzamelen en lopen zo’n vijf kilometer per dag, met uitschieters van 10 kilometer. De gemiddelde snelheid waarmee mannen en vrouwen lopen ligt rond de vier km/u.

Tussen de middag als de zon op haar hoogst staat, doen de Hadza’s meestal een dutje. Ook wanneer ze zich buiten het kamp bevinden.

Het leven is voorspelbaar en kalm. Er is meer dan genoeg tijd om met elkaar te verbinden, te rusten, eten klaar te maken, te spelen met de kids en om elkaar verhalen te vertellen.Er is geen sprake van competitie, haat of nijd. De luchtvervuiling is minimaal. Het leven vindt grotendeels buiten plaats in de frisse lucht en zon. Minder dan de helft van de dag wordt besteed aan het zoeken van voedsel en op een normale dag rusten ze ’s nachts en ’s middags uit.

Door dit vaste ritme, de relatieve overvloed aan voedsel en de afwezigheid van haat, onderlinge strijd of competitie ervaren de Hadza’s weinig stress en slaaptekort. Ook hebben ze een vast dag- nachtritme. Kids krijgen veel aandacht van zowel de eigen ouders als van grootouders en andere leden van hun groep en worden continu uitgedaagd met nieuwe spelletjes die hun leren zintuigen te scherpen.

Wanneer je bovenstaande dag van de Hadzabe vergelijkt met die van de gemiddelde Westerse mens, zijn er enorm veel dingen verandert. Een maatschappij waarin veel mensen lijden aan chronische stress, slaapproblemen, chronische ziektes, darmproblemen, burn-out, depressies, astma, allergieën, auto-immuunziekten en gedragsstoornissen. Allerlei ‘nieuwe’ aandoeningen die onder onze verre voorouders bijna niet voorkwamen. In andere woorden, onze huidige onnatuurlijke omgeving heeft haar prijs.

Literatuur

1. Marlowe, F. (2010). The Hadza (1ste editie). Amsterdam University Press.