We zijn niet gemaakt voor een inactieve leefstijl en al helemaal niet voor een sedentaire, oftwel zittende, leefstijl. We hebben 360 gewrichten en zo’n 700 spieren die je skelet voortbewegen. Ons vaat- en zenuwstelsel zijn afhankelijk van beweging om te functioneren. Uit een studie van de UCLA blijkt dan ook dat mensen die hun leven zittend doorbrengen, krimpen in hersenregio’s die in verband zijn gebracht met het geheugen – en zelfs intensieve lichaamsbeweging lijken de effecten van te veel zitten niet ongedaan te maken. In deel III van deze blogreeks lees je meer over de negatieve consequenties van inactiviteit op je lijf en leven.
Heb je deel I nog niet gelezen? Klik hier om het artikel te lezen.
Een zittend leven
We brengen gemiddeld bijna negen uur per dag door met zitten – en dat houdt geen rekening met de acht uur per nacht dat we liggen te slapen.
Je zou kunnen denken ‘wat is het probleem?’, Maar de realiteit is dat zittend leven levens kost. In 2016 hadden in totaal 69.276 sterfgevallen kunnen worden voorkomen als langdurig zittend gedrag – oftewel als we meer dan zes uur zitten – volledig zou worden geëlimineerd. Om de effecten van een zittende levensstijl op het menselijk lichaam duidelijk te maken, wordt hieronder beschreven wat voor invloed een zittend leven op je lichaam heeft.
Rug & schouders
Velen van ons hebben de effecten van langdurig zitten gevoeld, vooral op onze rug en schouders. Maar waarom? De gemiddelde persoon kan niet langer dan drie minuten gaan zitten zonder in een verzakte of ‘slappe’ houding te vallen. Na verloop van tijd zorgt dit voor slijtage in je schijven en gewrichten, overbelast je je ruggengraatbanden en belast je je rugspieren enorm, die worden uitgerekt om deze slappe houding aan te kunnen. Als je bovendien voor een computer zit, is het normaal dat je je nek naar voren buigt terwijl je je concentreert, wat spanning op de nek en schouders kan veroorzaken.
Benen en heupen
Langdurig gaan zitten kan leiden tot spierverlies in het been en de bilspieren, waar de spieren verzwakken en langzaam verdwijnen,. Zitten zorgt er ook voor dat de heupbuigers worden verkort, wat leidt tot problemen met heupgewrichten.
Een ander probleem is dat langdurig zitten tot een slechte bloedsomloop kan leiden. Dit kan je merken aan gezwollen enkels, spataderen en zelfs diep veneuze trombose (DVT).
Hart- en vaatstelsel
Mensen zijn gebouwd om op te staan - en ons hart en cardiovasculaire systeem werken op deze manier effectiever. We zijn teveel aan onze bureaus gebonden en dit kan het risico op het ontwikkelen van hartaandoeningen kan vergroten.
Een onderzoek uit 2010 vergeleek volwassenen die minder dan twee uur per dag voor een tv doorbrachten met een groep die meer dan vier uur per dag voor een tv doorbracht. Wat bleek? Een toename van ongeveer 125% van hart- en vaatziekten in de groep die meer tijd doorbracht met zitten, en een 46% verhoogd risico op overlijden door andere oorzaken.
Bovendien bleek uit onderzoek van de Universiteit van Chester in 2013 dat zitten 21% minder calorieën per minuut verbrandt dan staan - oftewel een goede reden om te investeren in een sta-bureau.
Daarnaast wordt het enzym lipoproteïnelipase gedeactiveerd door langdurig zitten. Dit enzym is verantwoordelijk voor de afbraak van vetten in de bloedvaten en kan leiden tot de verstopping van de bloedvaten van je hart.
Longen
Wanneer je de hele dag gaat zitten, adem je minder diep . De zithouding veroorzaakt namelijk longcompressie, waardoor je longen minder de ruimte te krijgen om uit te zetten wanneer je ademt. Een oppervlakkige ademhaling tot gevolg.
Brein
Door te zitten beperk je de aanvoer van vers bloed en zuurstof naar de hersenen, waardoor het de niveaus van je feelgood hormonen, zoals endorfines (gelukshormoon), verlaagd en je hersenfunctie vertraagd. Zitten heeft dus niet alleen invloed op je mentale welzijn, maar ook op je fysieke gezondheid.
Daarnaast gaat je concentratie omlaag, door enerzijds de beperkte opname van zuurstof en anderzijds de beperkte toevoer van vers bloed naar je hersenen.
Ezelsbruggetje: Hoe langer je zit, hoe trager je hersenen worden.
Alvleesklier
Diabetes type II is een bekende factor die verband houdt met langdurig zitten. In 2011 toonde een onderzoek een afname van de insulinegevoeligheid (opslaghormoon) slechts één dag na langdurig zitten.
Inactieve spieren, reageren namelijk niet zo gemakkelijk meer op insuline – het opslaghormoon dat door de alvleesklier wordt aangemaakt en helpt bij de afbraak van glycogeen en opslag van glucose voor een stabiele bloedsuiker.
Oftewel de alvleesklier moet steeds meer insuline aanmaken om glucose af te breken, wat leidt tot insulineresistentie met diabetes type II tot gevolg.
Spijsverteringsstelsel
Zitten kan ook leiden tot een samengeperste buik, wat de spijsvertering vertraagt. Dit kan leiden tot klachten zoals een opgeblazen gevoel, brandend maagzuur en opstopping.
Daarnaast functioneert de darm minder efficiënt dan wanneer je staat. Vaak hebben mensen last van darmklachten omdat ze te veel zitten.
Huid
Zitten zorgt voor een slechte doorbloeding van de huid.
Lymfesysteem
Het lymfesysteem is afhankelijk van beweging. Vooral touwtjespringen heeft hier een positieve invloed op. door te beweging laat je het lymfevocht weer stromen door je lymfesysteem, wat je ook wel kunt vergelijken met de afvoer van allerlei afvalstoffen uit het lichaam.
Immuunsysteem
Bewegen op een nuchtere maag heeft een enorm ontstekingsremmend effect. Daarnaast ervaar je hierdoor meer focus. Als we geen eten hadden, moesten we namelijk onze zintuigen zo goed mogelijk gebruiken om eten te kunnen vinden. Dit leidt in het moderne leven tot meer focus.
Kortom
Kortom zitten heeft ernstige gevolgen op de algehele gezondheid en het welzijn. Maar het is mogelijk om een gezondere routine te integreren in je huidige levensstijl om de negatieve effecten van het zitten te elimineren. Zit daarom wat minder en beweeg wat meer.
In dit artikel lees je meer over de optimale dag qua beweging >>
Literatuur
- Garber et al (2011) MSSE
- Haapsalo et al (2000) Bone 27:351-7
