Als het gaat om ons gedrag doen we volgens Peter Richerson & Robert Boyd, vooral de gewoontes na van de volgende drie groepen:
- De mensen met wie je je omringt
- De meerderheid
- De machtigen
Groep 1: De mensen met wie je je omringt
Je bent het gemiddelde van de zeven mensen waarmee je je omringt. Is je het weleens opgevallen dat wanneer je omgeving vaak stopwoordjes gebruikt zoals ‘Gewoon’, ‘Oprecht’, ‘Zeg maar’, je dit zelf na verloop van tijd ook aan je zinnen gaat toevoegen? Of wanneer je vrienden drugs of wiet gebruiken, je dit zelf ook begint te doen? Dat je de lichaamshouding van degene die tegenover je zit gaat spiegelen? Of wanneer je aan het backpacken bent je het plaatselijke accent overneemt?
Dit is compleet normaal en natuurlijk gedrag om zo beter bij de stam te horen. Hoe dichter we bij iemand staan, hoe groter de kans is dat we zijn of haar gewoontes overnemen. Daarom is het krachtig om je bij een stam aan te sluiten waar je gewenste gedrag het normale gedrag is om nieuwe gewoontes te ontwikkelen. Je begint dan te denken dat dit gedrag ‘normaal’ is, waardoor je het zelf ook eerder zult gaan doen.
Wil je fit worden? Omring je met fitte mensen of sluit je aan bij een sportcommunity. Wil je meer energie? Omring je met mensen die je energie geven.
Wil je gitaarspelen? Omring je met mensen die gitaar spelen.
Hierdoor lijkt het veel haalbaarder om bepaalde gewoontes uit te voeren omdat je anderen dit dagelijks ziet doen. Monkey see, Monkey does. Sluit je daarom aan bij een stam waar het gewenste gedrag normaal is en waarmee je gezamenlijke interesses deelt. Op dat moment sta je er niet langer alleen voor en niets werkt gemotiveerder om bij een stam te horen die datgene doet wat jij zelf ook zou willen doen. Het zorgt ervoor dat je de gewoontes op de lange termijn blijft volhouden en niet langer alleen maar samen reist, om te worden wie jullie willen zijn.
Groep 2: De meerderheid
Mensen volgen de kudde. Als je de kudde volgt, loop je alleen wel in de shit van anderen. We passen ons liever aan tot sociale norm dan dat we een meningsverschil winnen, slim overkomen of dat we opkomen voor de waarheid. We steken liever niet onze kop boven het maaiveld uit. We hebben het liever als groep bij het verkeerde eind dan dat we alleen zijn en gelijk hebben. Dit is onze natuurlijke manier van doen. We willen zo goed mogelijk met anderen kunnen opschieten, ook al gaat dit ten koste van onze mening, slimheid of de waarheid.
Wanneer je wilt veranderen en dit niet op 1 lijn ligt met het gedrag dat in de stam wordt vertoond, is verandering onaantrekkelijk. Maar als het veranderen van je gewoontes ervoor zorgt dat je dan wel bij de stam past, is verandering erg aantrekkelijk.
Groep 3: De machtigen
Zodra we machtiger zijn, vergrootten we onze aantrekkelijkheid en daarmee onze voortplantingskansen. Als we ergens eenmaal bij horen gaan we opzoek naar manieren om op te vallen. We doen mensen na die succes hebben, omdat we zelf succes willen hebben.
Mensen met een hoge status krijgen goedkeuring, respect en lof van anderen. Dus als dat betekent dat bepaald gedrag ons goedkeuring, respect en lof oplevert, vinden we dat aantrekkelijk.
Daarnaast zijn we gemotiveerd om gedrag te vermijden wat onze status verlaagd. Zo maaien we ons gras of wassen we de auto, zodat het er netjes uit blijft zien. Als er iemand op bezoek komt, ruimen we het huis op. We vragen ons continu af wat anderen van ons denken en passen ons gedrag aan op basis van het antwoord. Kies daarom je eigen voorbeelden die je inspireren.
Literatuur
- Richerson, P.J. & R. Boyd, Not by Genes Alone: How Culture Transformed Human Evolution, Chicago, 2006.
